Nosmoke.kz - сайт против курения

Министерству торговли и интеграции РК (МТИ РК), а «Орхидея» - Комитету  санитарно-эпидемиологического контроля (КСЭК) МЗ РК - за отстаивание государственной позиции по полному приравниванию новых табачных изделий (вейпов и нагреваемого табака) к сигаретам.

По официальному признанию Комитета техрегулирования и метрологии (КТРМ) МТИ РК, в 2019 году ОЮЛ «Союз промышленников и предпринимателей «Национальная индустриальная палата Казахстана» представил им некий национальный технический регламент «Требования к никотинсодержащей продукции и наполнителям для систем доставки никотина, в том числе безникотиновым» (далее – НацТР). Целью документа было придать особый «исключительный» статус нагреваемому табаку и вывести его из-под регулирования Кодексом РК «О здоровье народа и системе здравоохранения» (далее - Кодекс). 

В настоящее время все виды табачных изделий (вейпы, кальяны, IQOS, GLO, снюсы) регулируются как сигареты благодаря определению “табачные изделия – продукты, полностью или частично изготовленные из табачного листа и (или) других частей табачного растения в качестве сырья, приготовленного таким образом, чтобы использовать для курения, сосания, жевания, нюханья или иных способов потребления, в том числе с помощью системы для нагрева табака или любого иного прибора”, что очень не нравится табачной индустрии.

 Производителям IQOS крайне неудобно столь жесткое и единое приравнивание, о чем свидетельствуют многочисленные статьи и высказывания псевдо-экспертов, которые продвигают протабачную позицию прямо или завуалировано, представляя данные изделия как обладающие якобы «сниженным вредом» https://365info.kz/2021/04/tozhe-sigarety-kak-minzdrav-rk-udivil-ves-eaes .

В этом НацТР, который предположительно подготовлен фронт-группой Филип Моррис Казахстан (возглавляемой иностранным гражданином Ципурит Ю.), очень много противоречий. Но главное то, что он не соответствует Кодексу в части приравнивания нагреваемого табака (ИНТ) к сигаретам и государственной политике по сдерживанию роста табачной эпидемии. При этом, в проекте НацТР отсутствуют как показатели, нормирующие содержание никотина и смолистых веществ, так и стандарты, содержащие методы их определения. По факту, там есть только нормы «исключительности» ИНТ.

При этом игнорируется то, что в 2020 году КСЭК МЗ РК неоднократно информировало КТРМ  МТИ РК  о нецелесообразности разработки НацТР, ввиду его противоречий с Кодексом и решением включить ИНТ в ТР ТС 035/2014 «Табачная продукция» Таможенного союза. Однако, вместо того, чтобы прислушаться к компетентному мнению и объединить усилия двух ведомств по отстаиванию национальных интересов в Таможенном союзе, МТИ РК продолжает настаивать на разработке НацТР и требует от МЗ неких предложений под давлением лоббистов. 

В связи с этим, Коалиция присуждает «Грязную пепельницу» МТИ РК, о чем осведомила специальным сертификатом Бахыта Султанова по почте, а «Орхидея» была вручена главе КСЭК МЗ РК – Есмагамбетовой Айжан.

Коалиция уже представила список известных фронт-групп табачного лобби, а также их экспертов в известную международную площадку STOP https://exposetobacco.org/news/global-tobacco-index-2020/, которая отслеживает вмешательство представителей табачной индустрии в государственную политику по контролю над табаком, публикуя соответствующий рейтинг стран.

Так, согласно индексу 2020 года  https://globaltobaccoindex.org/country/KZ, Казахстан «набрал» 63 балла из 100, что означает высокий уровень риска табачного лоббизма.

*Присуждение «Грязной пепельницы» широко используется в международной и общественной практике, как индикатор табачного лоббизма, а в Казахстане применяется с 2012 года. Первым номинантом известной анти-премии стал Азат Перуашев за блокирование повышения платы за табачные акцизы. Спустя 8 лет Перуашев обновил свой статус, получив вторую «грязную пепельницу» за блокирование приравнивания новых табачных изделий к сигаретам.

www.nosmoke.kz   nosmoke_kaz@mail.kz  только по whats up +77012069974

Қыздырылған темекінің “ерекшелігі” үшін бұрын-соңды болмаған ашық лоббизммен бетпе-бет келген «Темекіден азат Қазақстан үшін» ұлттық коалициясы 2021 жылғы «Лас күл салғыш» лауреатын мерзімінен бұрын жариялауға шешім қабылдады.

Бұдан былай Коалиция белгілі темекі өнеркәсібінің алдыңғы топтарының қызметін мұқият қадағалап, олардың «сіңірген еңбектері» мен лоббистердің есімдерін арнайы халықаралық сайтта тіркейтін болады.

2021 жылы алғашқы «лас күл салғыш» Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігіне (ҚР СИМ), ал «Орхидея» - Денсаулық сақтау министрлігінің Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитетіне (ҚСЭБК) бұйырды. Қазақстан Республикасы - жаңа темекі өнімдерін (вейп және қыздырылған темекі) темекіге толық теңестіру бойынша мемлекеттік ұстанымды қолдағаны үшін.

ҚР СИМ Техникалық реттеу және метрология комитетінің (ТРМК) ресми мойындауы бойынша, 2019 жылы «Қазақстанның ұлттық индустриялық палатасы» «Өнеркәсіпшілер мен кәсіпкерлер одағы» ЗТБ оларға «құрамында никотині бар өнімдер мен никотин жеткізу жүйесіне арналған толтырғыштар, оның ішінде никотині жоқ өнімдерге қойылатын талаптар» белгілі бір ұлттық техникалық регламентін ұсынды (бұдан әрі - Ұлттық ТР). Құжаттың мақсаты жылытылатын темекіге ерекше «эксклюзивті» мәртебе беру және оны «Адамдардың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінің (бұдан әрі - Кодекс) нормативтерінен шығару болды.

Қазіргі кезде темекі өнімдерінің барлық түрлері (вап, кальян, IQOS, GLO, снус) «темекі өнімдері - бұл темекі жапырақтарынан және (немесе) темекі өсімдігінің басқа бөліктерінен шегу, сору, шайнау, иіскеу немесе басқа тұтыну құралдары үшін, оның ішінде темекіні қыздыру жүйесін немесе кез-келген басқа құрылғыны пайдалану үшін қолданылатын шикізат ретінде толық немесе ішінара жасалған өнімдер» анықтамасы арқасында темекі ретінде реттеледі, бұл  темекі өнеркәсібіне өте ұнамайды.

 IQOS өндірушілері мұндай қатаң және біркелкі теңдестіруге өте ыңғайсыз, бұған темекі позициясын тікелей немесе жасырын насихаттайтын, осы өнімдерді «зиянды азайтты» деп көрсететін жалған сарапшылардың көптеген мақалалары мен мәлімдемелері дәлел https://365info.kz/2021/04/tozhe-sigarety-kak-minzdrav-rk-udivil-ves-eaes .

 Болжам бойынша, Филипп Моррис Қазақстанның фронт-тобы (жетекшісі азаматы Ю. Ципурит) дайындаған бұл Ұлттық ТР-те көптеген қайшылықтар бар. Бірақ ең бастысы, ол қыздырылған темекіні (ИНТ) темекімен теңестіру және темекі эпидемиясының өсуін тежеу ​​үшін үкіметтің саясаты тұрғысынан Кодекске сәйкес келмейді. Сонымен бірге Ұлттық ТР жобасында никотин мен шайырлы заттардың мөлшерін қалыпқа келтіретін көрсеткіштер де, оларды анықтау әдістері бар стандарттар да жоқ. Іс жүзінде ИНТ-тің «ерекшелік» нормалары ғана бар.

Сонымен бірге, 2020 жылы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің КСЭК және ҚР СИМ ТРМК-нің бірнеше рет Ұлттық ТР-ны әзірлеудің мақсатқа сай еместігі туралы, оның Кодекске және ИНТ- ті Кеден одағының ТР ТС 035/2014 «Темекі өнімдері» құрамына қосу туралы шешімге қайшы келетіндігіне қарамастан еленбеді. Алайда, ҚР СИМ құзыретті пікірді тыңдаудың және Кедендік одақтағы ұлттық мүдделерді қорғау бойынша екі ведомстволық күш-жігерді біріктірудің орнына лоббистердің қысымымен Ұлттық ТР-ті дамытуды талап етіп келеді және Денсаулық сақтау министрлігінен кейбір ұсыныстарды талап етеді. 

Осыған байланысты Коалиция  «Лас күл салғышты» ҚР СИМ табыстайды, ол туралы Бақыт Сұлтановқа пошта арқылы арнайы сертификатпен хабарланған, ал «Орхидея» ҚР ДСМ СЭБК басшысы - Айжан Есмағамбетоваға жеке ұсынылған.

Коалиция белгілі темекі лоббиінің фронт топтарының тізімін, сондай-ақ олардың сарапшыларын елдердің тиісті рейтингін жариялау арқылы темекі өнеркәсібі өкілдерінің темекіге қарсы күрес жөніндегі мемлекеттік саясатқа араласуын бақылайтын әйгілі STOP халықаралық платформасына жіберді. https://exposetobacco.org/news/global-tobacco-index-2020/. Осылайша, 2020 индексі бойынша Қазақстан 100-ден 63 ұпай «жинады», бұл темекі лоббизмінің жоғары тәуекел деңгейін білдіреді https://globaltobaccoindex.org/country/KZ .

* «Лас күл салғыш» сыйлығы халықаралық және қоғамдық тәжірибеде темекі лоббизмінің көрсеткіші ретінде кеңінен қолданылады және Қазақстанда 2012 жылдан бері қолданылып келеді. Анти-премияға алғашқы үміткер Азат Перуашев темекі акциздеріне төлемдердің өсуіне жол бермегені үшін болды. Сегіз жылдан кейін Перуашев өзінің мәртебесін жаңартып, жаңа темекі өнімдерін темекімен теңестіруді тоқтатқаны үшін екінші «лас күл салғышты» алды.

        www.nosmoke.kz   nosmoke_kaz@mail.kz  тек whats up +77012069974