ПРЕСС РЕЛИЗ
 |
Национальная коалиция «За Казахстан, свободный от табачного дыма» (Коалиция) объявила лауреатов ежегодной премии «Грязная пепельница». В 2020 году главный приз достался - партии «Ак жол», а «Орхидея» (награда за активное отстаивание мер по борьбе с табаком) – партии Nur Otan. |
Партия «Ак жол» удостоилась «Грязной пепельницы» благодаря усилиям лидера организации Азата Перуашева и его соратника депутата Мажилиса Кенеса Абсатирова.
Как отмечают в Коалиции, Азат Перуашев при разработке Кодекса РК «О здоровье народа и системе здравоохранения» активно демонстрировал протабачную позицию, блокируя приравнивание вейпов, IQOS, GLO к сигаретам. Кенес Абсатиров, в свою очередь, блокировал принятие нормы о запрете выкладки табачных изделий на витрины.
Лоббирование интересов транснациональных корпораций Акжолом привело к тому, что по поправкам в Кодекс о здоровье нации Правительству пришлось дважды (!) давать заключение – под давлением «табачного лобби». Первоначально было принято решение не запрещать рекламу всех видов табака в местах продажи. Однако в дальнейшем оно было пересмотрено, что стало знаменательным прецедентом и успехом Коалиции, которую поддержали Nur Otan, фракция партии в Мажилисе, Министерство здравоохранения РК и экспертное сообщество. Приравнивание новых видов табачных изделий к сигаретам было принято в полной мере, а запрет выкладки табачных изделий войдет в силу уже в июле следующего года.
Коалиция отмечает особую и критически важную роль партии Nur Otan в отстаивании большого свода антитабачных поправок, в частности мажилисменов Нуртая Сабильянова, Ерсултана Бектурганова, Ивана Клименко, а также депутата Зауреш Аманжоловой, выступившей за повышение возраста, с которого разрешается продажа табачных изделий, с 18 лет до 21 года. Неоценимый вклад внес и спикер Мажилиса Парламента РК Нурлан Нигматуллин, поддержавший полный запрет некурительных табачных изделий (снюса, насвая и др.).
Присуждение «Грязной пепельницы» широко применяется в международной и общественной практике, как некий индикатор табачного лоббизма, а в Казахстане применяется с 2012 года. Первым номинантом известной анти-премии стал также Азат Перуашев – за блокирование повышения платы за табачные акцизы. Таким образом, спустя 8 лет он стал дважды лауреатом данной премии.
Кроме того, в Коалиции подчеркнули, что информация о номинантах «Грязной пепельницы» в Казахстане будет отныне представляться в известную международную площадку STOP https://exposetobacco.org/news/global-tobacco-index-2020/, которая мониторит вмешательство представителей табачной индустрии в государственную политику по контролю над табаком, публикуя соответствующий рейтинг стран.
Так, согласно индексу 2020 года https://globaltobaccoindex.org/country/KZ, Казахстан «набрал» 63 балла из 100, что означает высокий уровень риска табачного лоббизма.
www.nosmoke.kz nosmoke_kaz@mail.kz whats up +77012069974
----------------------------------------------------------------------
БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ
|
2020 жылдың қорытындысы бойынша «Темекі түтінінен еркін Қазақстан үшін!» ұлттық коалициясы «Ақ жол» партиясына – Азат Перуашев пен Кеңес Әбсатировке «Лас күлсалғыш» марапатын табыстайды. |
Бұл марапат «Ақжол» партиясының көшбасшысы Азат Перуашевке «Халықтың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексін әзірлеу кезінде темекіге қарсы ұстанымын ашық көрсетіп, темекі өнімдерін IQOS, GLO-ны темекімен теңестіруге тосқауыл қойғаны үшін, ал Кеңес Әбсатировке темекі өнімдерін орналастыруға тыйым салуды бұғаттағаны үшін берілді.
Ақжолдықтар трансұлттық корпорациялардың мүдделерін қолдауы салдарынан Ұлт денсаулығы туралы кодекске түзетулер енгізу бойынша Үкіметке екі рет қорытынды беруге тура келді. «Темекі лоббиінің» қысымымен алғашқыда сауда орындарында темекінің барлық түрлерін жарнамалауға тыйым салмау туралы шешім қабылданды. Алайда бұл шешім қайта қаралды, бұған Nur Otan, Мәжілістегі партияның фракциясы, ҚР Денсаулық сақтау министрлігі және сарапшылар қауымдастығы қолдаған Коалицияның табанды еңбегі себеп болды. Нәтижесінде темекі өнімдерінің жаңа түрлерін темекіге теңестіру толығымен қабылданды, ал темекі өнімдерін орналастыруға тыйым салу келесі жылдың шілдесінде күшіне енеді.
Коалиция темекіге қарсы нормаларды қорғауда Nur Otan партиясының және мәжіліс депутаттары Нұртай Сабильянов, Ерсұлтан Бектұрғанов, Иван Клименко, Зәуреш Аманжолованың темекі өнімдерін сатуға тыйым салуды 18 жастан 21 жасқа дейін арттырғаны үшін және ҚР Парламенті Мәжілісінің Спикері Нұрлан Нығматулиннің (снюс, насыбай және т.б.) толық тыйым салғаны үшін аса маңызды рөлін атап өтті.
Айта кетейік, «Лас күлсалғыш» табак лоббизмінің индикаторы халықаралық және қоғамдық практикада кеңінен қолданылады, ал Қазақстанда 2012 жылдан бері қолданыла бастады. Танымал антипремияның алғашқы номинанты Азат Перуашев темекі акциздерінен мемлекеттік бюджеттен жоғары кірісті бұғаттағаны үшін тағайындалған болатын, қазір ол өзінің мәртебесін 8 жылдан кейін қайта жаңартып отыр.
Енді Коалиция «Лас күлсалғыш» номинанттары туралы ақпаратты STOP-тың (https://exposetobacco.org/news/global-tobacco-index-2020/) танымал халықаралық алаңына ұсынады, ол темекі индустриясының темекіні бақылау жөніндегі мемлекеттік саясатқа араласуын елдердің тиісті индексін жариялау арқылы бақылайды. 2020 жылғы индекске сәйкес (https://globaltobaccoindex.org/country/KZ) Қазақстан 100-ден 63 ұпай «жинады». Бұл темекі лоббизмі қаупінің жоғары деңгейде екенін білдіреді.
www.nosmoke.kz nosmoke_kaz@mail.kz whats up +77012069974
---------------------------------------------------------------------
